Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığı Kararları (SYOK) ve Bu Kararların Ceza Muhakemesi Sistematiği Açısından İrdelenmesi

Ceza Muhakemesi Kanunun 158. Maddesine, 7078 sayılı Kanunun 140 ncı maddesiyle 6. fıkra olarak eklenerek konulan Cumhuriyet savcılarına “Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığına Karar (SYOK)” verme yetkisi bu makalenin konusunu oluşturmaktadır.

Hukukumuzda yeni olan bu yolun, hukuki niteliği ve uygulamada ne tür etkiler yapabileceği konularındaki kanaatlerimizin takdimiyle, uygulayıcıları bilgilendirmek amaçlanmaktadır.

SYOK’lar yeni düzenlemesiyle; belli bir suç içermeyen veya herhangi bir dayanak taşımayan soyut ve genel nitelikli ihbar ve şikayetlerde, Cumhuriyet savcılarına doğrudan “soruşturmaya yer olmadığına karar verme” ve bu kararları kendisi ve hakimce ulaşılabilecek ayrı bir alanda muhafaza etme yetki ve sorumluluğunu vermektedir.

SYOK’lar nitelikleri itibarıyla, kovuşturma sonunda hakimce verilen “Hükmün Açıklanmasının Ertelenmesi Kararıyla”, gene soruşturma sonunda Cumhuriyet Savcısı tarafından soruşturma sonunda verilen “Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı” ve “Kamu Davası Açılmasının Ertelenmesi Kararlar”’ıyla, soruşturma başında “Dilekçenin İşleme Konulmaması Kararı” ile benzer ancak ayrı kararlardır. Bu tür kararlar “İkincillik İlkesi”’nin devamı niteliğinde sayılmakta, bu noktada SYOK aynı zamanda “lekelenmeme hakkını tesise yönelik olması nedeniyle” yeni bir oluşum olarak daha da önem arz etmektedir.

Bu düzenlenmede amaçlanan bir diğer hususun “soruşturma ve kovuşturma mercilerinin iş yoğunluklarını düşürmek” olduğu da göz önünde bulundurulduğunda bu amaca 158/(6) madde ve fıkrasıyla varılıp varılamayacağı ve alternatif öneriler de bu makalenin konuları arasındadır.

TOP